Ownpower was nieuwsgierig naar de manier waarop Jos de Blok het voor elkaar krijgt dat iedereen boven de lijn blijft in zijn zelfsturende organisatie, we spraken met hem. Waarom? Omdat we denken dat we wat kunnen leren van Jos….
Zorgvernieuwer Jos de Blok wordt geprezen voor de manier waarop hij de thuiszorg organisatie Buurtzorg heeft opgezet en hoe deze functioneert zonder management en met amper staf en uiteraard roept dat ook soms weer weerstand op. Gestart in 2006 met 4 mensen en inmiddels actief met zo’n 10.000 professionals die door het hele land zorg aan huis bieden. Op zijn geheel eigen wijze heeft hij de organisatie opgebouwd, waarbij ieder in de organisatie collectief eigenaarschap neemt waardoor er maar zeer beperkte afhankelijkheid is van Jos en van management wat er dus niet is.We zetten zijn denk- en werkwijze af tegen onze manier van werken met Accountability, wat levert dat op?
Jos is een gedreven man, en als vanzelf worden mensen in zijn omgeving aangestoken door zijn positieve grondhouding en zijn natuurlijke realisatiedrang. Wat drijft hem, wat op anderen de uitwerking heeft dat ze zowel met hoofd als hart eigenaarschap nemen waardoor boven de lijn gedrag natuurlijk wordt? Voor Jos is het vanzelfsprekend dat we in de zorg met de beperkte middelen zoveel mogelijk zorg bieden, waarbij de zorg een positief effect heeft voor zowel de cliënt áls de medewerker. Daar voegt hij aan toe dat de intrinsieke motivatie van mensen optimaal benut moet worden.
Hoe kan het dat hij als vanzelf de mogelijkheden ziet, hoe weinig ruimte er soms ook is? Zoals Jos zelf aangeeft bekijkt hij het gewoon simpel: hij analyseert en plant niet zozeer, maar zorgt vooral dat hij goed feeling heeft met alles wat er speelt, dat hij ziet wat zich aandient, en daar aandacht voor heeft. De eerste stap boven de lijn “Zie het” is als het ware een levenshouding. Bij dit intunen op de realiteit, gecombineerd met stevig eigenaarschap voor wat Buurtzorg te doen heeft, dienen de mogelijkheden zich aan. Daar heeft Jos ook vertrouwen in. Ook als is het soms zoeken, vraagt het om creativiteit, moet hij hogerop gaan bij een instantie, het maakt niet uit, hij gaat het aan. De overtuiging dat er altijd mogelijkheden zijn, helpt hier uiteraard bij.
Doet Jos interventies? Jazeker, al is boven de lijn gedrag in de Buurtzorg organisatie vanzelfsprekend. Ook hij komt op plaatsen waar mensen vast zitten in situaties, nogal eens bekneld in beleid en regels. Opvallend is zijn mildheid: “ik begrijp het wel, en probeer gewoon een ander perspectief te laten zien”. Al voorkomt hij niet altijd het conflict, toch weet hij dat mensen uitnodigen om ook boven de lijn te komen het meest effectief is: “samen naar oplossingen en redelijke uitgangspunten zoeken” of “kunnen we het hebben over dingen die ergens toe leiden”. En de ervaring van Jos is dat het heel aanstekelijk werkt om boven de lijn te zijn, immers dat is eigenlijk wat mensen willen.
Als we kijken naar de integratie van 2300 medewerkers van TSN met Buurtzorg dan zou je denken dat het veel tijd en moeite kost om hun mee te krijgen in boven de lijn gedrag. Niets is minder waar, in groepen van 80 nieuwe collega’s maken ze kennis met Buurtzorg. Er wordt afscheid genomen van management en staffuncties en medewerkers zijn eraan toe om zelf eigenaarschap te nemen voor eigen denken en doen.
In het voorbeeld van Buurtzorg zien we de diverse verantwoordelijkheden bij de verpleegkundigen zelf liggen, waarmee boven de lijn gedrag een noodzaak is om als organisatie goed te kunnen functioneren, wat ook de vraag oproept: wat is er eerder? Is dat boven de lijn gedrag of eigenaarschap? Een ding is zeker, het staat niet los van elkaar en al schuif je weer een klein stukje op bij een van beide: het betekent veel voor motivatie én resultaat, en…. het smaakt naar meer!
Voor de organisaties waar deze natuurlijke houding gericht op kansen en mogelijkheden in combinatie met een stuk doe-kracht wat minder vanzelfsprekend is, helpt Ownpower graag om stappen te zetten richting deze houding. Met doorontwikkelde programma’s gericht op het versterken van eigenaarschap zijn al duizenden organisaties in staat geweest hun potentieel beter te benutten en gezamenlijk eigenaarschap te creëren voor de resultaten van de organisatie. Zie deze site voor verdere info.
Door: Marjanke Edeling, partner bij Ownpower.
